در این مقاله به بررسی کامل مفهوم توکن های غیر مثلی یا NFT و ویژگی ها وکاربردها NFT ها میپردازیم.
توکن غیرمثلی یا NFT
ابتدا بحث را با چند مثال راجع به توکن های مثلی و غیر مثلی آغاز می کنیم.
تصور کنید شما خودکاری به ارزش ۱۰۰۰۰ تومان خریداری کرده اید و قصد دارید هزینه آن را به صورت نقد پرداخت کنید، برای فروشنده تفاوتی ندارد که شما یک اسکناس ۱۰ هزار تومانی به او بدهید یا دو اسکناس ۵ هزار تومانی، چون از نظر ارزش یکسان هستند. این نوع دارایی ها مانند ریال ، دلار ، بیت کوین ،اتریوم و... مثلی یا تعویض پذیر(FT) هستند.
این مثال را در خصوص ارزهای دیجیتال در نظر بگیرید، اگر از دوست خود 1BTC قرض بگیرد و توافق کنید در زمان توافق شده طی دو مرحله هربار 0/5 BTC به او بازگردانید . یعنی توکنهای FT (تعویض پذیر) قابل تقسیم هستند.
از سوی دیگر، دارایی های غیر مثلی یا تعویض ناپذیر(NFT) قرار دارند که بیشتر کالاهای اطراف ما را در بر میگیرند. به طور مثال اگر ساعت یا هر وسیله شخصی دیگری را به دوست خود قرض بدهید، او باید دقیقا همان را به شما برگرداند نه معادل آن را، این نوع دارایی ها غیر مثلی یل غیر قابل تعویض(Non-Fungible) هستند.
توکن غیرمثلی یا NFT چیست؟
Non-Fungible Token را به اختصار NFT می گویند. NFT هر نوع ارز رمزنگاری شده و یک کالای دیجیتالی توکن منحصربه فرد (unique) است که بلاک چین ردیابی میکند تا بداند چه کسی مالک آن توکن است و با هیچ چیز دیگری قابل تعویض نیست.
فعالیت توکن NFT ابتدا در ژون سال ۲۰۱۷ کریپتوپانک ها (CryptoPunks) اولین توکن غیر قابل معاوضعه توسط استودیو آمریکایی Larva Labs (یک تیم دو نفره متشکل از مت هال و جان واتکینسون) در بلاکچین اتریوم منتشر شد.
دومین پروژه توکن در اواخر سال 2017 به نام CryptoKitties منتشر شده که به یک پروژه سرمایهگذاری 12.5 میلیون دلاری منجر شد.
از دیگر پروژه های اولیه و مهم NFT می توان کریپتوکیتیز اتریوم را نام برد که در آن کاربران می توانستند گربه های دیجیتال منحصربه فرد وزیبایی را به وجود بیاورند و خرید و فروش کنند.
ویژگی های توکن های غیر مثلی(NFT)
۱. منحصربه فرد بودن: منظور از منحصر به فرد بودن این است که هیچ توکن دیگری را نمیتوانید بیابید که مثل توکن شما باشد.
۲. اعتبار و اصالت : توکنهای غیر قابل معاوضه مبتنی بر تکنولوژی بلاکچین هستند به طور مثال از توکن یک شخصیت در یک بازی نمی توان به عنوان یک شخصیت در بازی دیگری استفاده کرد.
۳. کمیاب بودن : توکن های تعویض پذیر به مقدار زیاد تولید می شوند اما افرادی که توکن NFT ایجاد میکنند تمایل به کم بودن تعداد توکن ها دارند تا خصوصیت خاص و یکی بودن آن را حفظ کنند..
۴. تقسیم ناپذیری: NFT ها، توکن های غیر مثلی تقسیم ناپذیر هستندو توکنهای غیر قابل معاوضه به واحدهای کوچکتر تقسیم نمیشوند، یا کل یک اثر هنری دیجیتال را خریداری میکنید یا اصلا آن را نمیخرید.
5-قابل انتقال: برخلاف FT ها ، توکنهای NFT( غیر قابل معاوضه) در بازارهای خاصی خرید و فروش میشوند. بااینحال ارزش آنها به منحصربهفرد بودنشان بستگی دارد.
۶.حفظ حق مالکیت: تمام داده های NFT از طریق قراردادهای هوشمند در بلاکچین ذخیره می شوند، به این ترتیب نمیتوان توکن ها را تخریب، حذف یا کپی کرد. مالکیت NFT ها واقعاً در اختیار صاحبان آن آثار قرار دارد، نه شرکت هایی که توکن را ایجاد می کنند. و به این معناست که مالکیت آنها نیز تغییرناپذیر است.
NFTها چگونه ساخته میشوند؟
بلاک چین اتریوم بزرگترین میزبان توکن های NFT است و استانداردهای زیادی برای ایجاد توکن های غیرمثلی روی اتریوم ارائه شده است.
با استاندارد سازی NFTها ، جامعه توسعه دهنده در یک اکوسیستم جدید از محتوای دیجیتال، بازی ها، و برنامه های کاربردی که از NFT استفاده می کنند، آغاز شد
استانداردهای اصلی اتریوم برای ساخت این توکن های غیرمثلی عبارتاند از:
ERC721
اولین استاندارد ERC721 ارائه شده برای NFT در اتریوم می باشد که cryptokitties (کریپتوکیتیز) با موفقیت از آن استفاده کرد. در این استاندارد، مالکیت هر توکن برای هر آدرس مشخص و قابل انتقال می باشد. کد این نوع توکنهای NFT با استفاده از زبان برنامهنویسی نوشته میشود. ERC721 یک رابط استاندارد برای نشانه های غیر مثلی است، به این معنی که نشانه های ERC721 به سادگی زیرمجموعه ای از Ethereum هستند
برخی از کاربردهای مهم توکن های غیر مثلی یا NFT
۱. بازی های آنلاین: توکنهای NFT تحولات بزرگی در دنیای بازیهای کامپیوتری ایجاد کرده اند.برای مثال، شرکت «Decentraland» در حال آزمایش یک بازی کامل است که حول بلاک چین، هوش مصنوعی ساخته شده است. کاربران ایرانی نیز که به دلیل تحریم ها نمیتوانند از پرداخت های آنلاین در بازی ها استفاده کنند به وسیله این توکن ها و تکنولوژی بلاکچین این قابلیت را به دست خواهند آورد.
۲. کلکسیون دار ها: اخیرا بازار کالاهای کلکسیونی که شامل انواع کالاها از خودروهای لوکس و تک گرفته تا هر کالای کوچک دیگری بسیار داغ شده است. آثار هنری مانند نقاشیها و مجسمه ها که توسط متخصصان تائید و احراز هویت شدهاند، توسط یک توکن NFT که برای آنها ایجاد میشود احراز هویت می شوند
و در بازارهای فروش مانند حراجیها، آن توکن را به عنوان مدرک اثبات اصل بودن کالا و این که فروشنده صاحب واقعی آن کالا است، ارائه می دهند، که این عملکرد کپی برداری و فروش کالای تقلبی جلوگیری می کند .
۳. خرید بلیط: بلیط یک کنسرت بزرگ و بلیط اجرای نوازندگان در یک شهر کوچک،دارای ظاهر مشترک هستند اما با ارزش های متفاوت می باشند. NFT بلیط ها را دسته بندی می کند و تا حدودی این صنعت را متحول ساخته است.
۴. احراز هویت و گواهینامه: یکی دیگر از کاربردهای توکن NFT احراز هویت از اطلاعات منحصر به فرد است. برای ذخیره کردن این اطلاعات بر روی بلاکچین و ایجاد شبکه ای غیرمتمرکز برای این کار، نیاز به توکن های NFT یا غیرمثلی است.
البته لازم به ذکر است که کاربردهای دیگر هم دارند که می توان به گزینه های زیر اشاره کرد:
مهارت های فردی
توکن ERC-721
سرمایههای دیجیتال
نتیجه گیری :
NFT ها موضوع تقریباً جدیدی در دنیای ارز های دیجیتال است ودر یک کیف پول دیجیتال درسرور ذخیره میشود.که هدف اصلی این توکن ها هنر دیجیتال بوده و نو بودن این بازار احتمال ریسک ها و سود های بالا را افزایش می دهد.
اگر شما هنر خاصی دارید این تکنولوژی می تواند شما را چندین پله به سمت هدف تان نزدیک تر کند.
گردآورنده: غیاث